Dalam upacara pernikahan adat Jawa terdapat dua proses pelaksanaan, yaitu pernikahan di waktu yang sama dengan akad nikah dan pernikahan di waktu setelah akad nikah.
Meskipun berbeda waktu, kedua proses pernikahan tersebut memiliki sesorah yang diatur dalam pranatacara pernikahan. Sesorah adalah sambutan yang disampaikan masing-masing perwakilan keluarga mempelai untuk melamar (sesorah pasrah temanten) dan menerima lamaran (sesorah tampi pasrah temanten).
Oleh karena itu penting bagi kedua keluarga mempelai untuk menunjuk perwakilannya sebagai atur pasrah temanten yang akan menyampaikan sesorah pernikahan.
SCROLL TO CONTINUE WITH CONTENT
Pengertian Atur Pasrah Temanten
Menurut situs kebumenkab.go.id, atur pasrah temanten atau tampi pasrah temanten adalah juru bicara yang berfungsi untuk menerima apa yang disampaikan pemasrah. Seorang duta panampi harus memperhatikan dan mengingat hal-hal yang diucapkan oleh pihak calon besan yang menyampaikan hajatnya.
Buku 'Panduan Pelaku Utama Upacara Resepsi Pernikahan Adat Jawa' (2018) karya Sarwanto dan Sugeng Nugroho mencatat ada sejumlah intisari yang harus disampaikan dalam sambutan penerimaan lamaran oleh duta panampi, yaitu:
- Menyampaikan salam pembuka
- Menyebut nama wakil dari calon besan atau yang menyerahkan lamaran
- Menyampaikan ucapan selamat datang dan terima kasih atas kedatangannya dalam keadaan selamat
- Menerima salam taklim dan menerima penyerahan perlengkapan sebagai persyaratan perkawinan
- Memohon kepada calon besan jika besok sudah saatnya ijab qobul dan upacara panggih (resepsi pernikahan) untuk hadir memberikan doa restu
- Menyampaikan permohonan maaf atas segala kekurangan dalam penerimaan maupun tutur kata yang kurang berkenan
- Menyampaikan salam penutup.
Contoh Teks Atur Pasrah Temanten
Dikutip dari buku 'Panduan Pelaku Utama Upacara Resepsi Pernikahan Adat Jawa' (2018) karya Sarwanto dan Sugeng Nugroho, berikut ini contoh teks atur pasrah temanten.
Assalamu'alaikum warahmatullahi wabarakatuh.
Katur Panjenenganipun Bapa ...... (ingkang pasrah) ingkang piniji hangembani wuwus, minangka duta saraya saking Panjenenganipun Bapa ...... sakalihan (calon besan) ingkang pantes katuran sagunging pakurmatan. Kanthi linambaran paminta sih aksama, inggih awit mradapa kaparengipun Bapa ...... sakalihan (ingkang hamengku gati), kula piniji minangka talanging basa, hanampi menggah wosing gati lekasing sedya ingkang luhur saking Panjenenganipun Bapa ...... sakalihan (calon besan), lumantar Panjenenganipun Bapa ...... (ingkang pasrah).
Minangka purwakaning atur, kula ngaturaken sugeng rawuh saha ngaturaken agunging panuwun ingkang tanpa pepindhan dene Panjenengan sampun kapareng rawuh kanthi wilujeng nirbaya nirwikara boten wonten pringga bayaning marga.
Sanget katampi kanthi bingahing manah, atur salam taklim saking Panjenenganipun Bapa ...... (calon besan) lumantar Panjenengan, mugi dhawaha sami-sami.
Wondene pasrah paringipun sarana jejangkeping salaki-rabi, kula tampi kanthi suka bingahing manah, ing salajengipun mangke badhe kula aturaken dhateng ngarsanipun Bapa ...... sakalihan (ingkang hamengku gati). Boten kekilapan Panjenenganipun Bapa ...... sakalihan (ingkang hamengku gati) ngaturaken agenging panuwun menggah sadaya peparingipun Bapa ...... sakalihan (calon besan), pratandha yekti kasoking katresnan dhateng Bapa ...... sakalihan (ingkang hamengku gati). Ingkang punika mugi dadosa sarana raketing kekadangan, sami-sami netepi darmaning asepuh ngentas pitulus putra calon panganten.
Hawit saking punika, bilih sampun dumugi wahyaning mangsakala tumapaking ijab saha panggih, mugi Panjenenganipun Bapa ...... sakalihan (calon besan) wonten suka lilaning panggalih hanjenengi paring pudyastuti murih rahayuning sedya.
Minangka pungkasaning atur, hambok bilih wonten kuciwaning tatakrami anggenipun Bapa ...... sakalihan (ingkang hamengku gati) hanampi rawuh Panjenengan, mugi linuberna samodra pangaksami. Semanten ugi kula minangka talanging basa, wonten gonyak-ganyuking wicara, cawuh kisruhing paramasastra, miwah kirangin subasita, nyuwun gunging pangaksama.
Cekap samanten atur kula, billahi taufikwal hidayah. Wassalamu'alaikum warahmatullahi wabarakatuh.
Itulah pengertian dan contoh teks atur pasrah temanten dalam bahasa Jawa. Semoga bermanfaat, Lur!
Artikel ini ditulis oleh Santo, peserta Program Magang Bersertifikat Kampus Merdeka di detikcom.
(dil/sip)